De oorlog in ons

Er zijn van die dagen dat ik de buurvrouw wel kan schieten als ze weer een afspraak is vergeten, sta te mopperen als er iemand in de rij voordringt en mezelf wel voor de kop kan slaan als ik vergeet het stookhout goed af te dekken. En soms kan ik niets anders dan me vooral heel schuldig voelen over het waarom ik dingen op een bepaalde manier doe. Elke keer als dit me overkomt dan merk ik: ik ben in oorlog met mijzelf.

Vorige week ging het me even niet goed af. De wereld draaide niet zoals ik het wilde, spullen vielen uit mijn handen, ik stootte iets te vaak mijn hoofd en zat een paar keer goed met mijn vingers tussen de deur. Als dat zo nu en dan gebeurt, kan ik er om lachen, maar die week was het schering en inslag. En dat had een effect op mijn humeur, maar vooral ook op mijn interne stem.

Naast al het getier dat ik dan naar buiten gooi, omdat ik vind dat de wereld me best eens een handje kan helpen, scheld ik indirect ook op mijzelf. Want ik kan natuurlijk dat bord wat beter vastpakken, wat meer aanwezig zijn als ik ergens heen loop en de deur wat rustiger achter me dichtdoen. Al dat schoppen en slaan maakt mij niet echt vrolijker en er komt daarna geheid een moment waarop ik jankend moet bekennen dat ik weer eens teveel wil. Dan ben ik in oorlog met de wereld, maar vooral met mijzelf.

We see you. See the subway train Stalled at the station, the indefinite Pause of commute. We see you Huddled from the thunder Of bombs whose distance from you Is incalculable but near enough To tremble the heart

(Hila Ratzabi)

We hebben een vriend die af en toe bij ons stoom komt afblazen. Niet omdat hij zo een druk leven heeft, maar vooral omdat hij zo een vol hoofd heeft als hij weer nachten achtereen de ene video en andere documentaire heeft liggen bekijken. Hij komt op bezoek met al het nieuws van de wereld, stort het over ons uit en probeert ons te overtuigen van de nieuwste theorieën. Met zijn donkere ogen vol paniek kijkt hij me daarna aan: de wereld gaat er aan.

Ik kan niet anders dan terugkijken.

Want wat zegt ik daar nou op? Wat kan ik doen als iemand zo diep gaat en daar in het donkere blijft hangen, als hij zich steeds dieper ingraaft en niet meer naar de uitgang en het licht kan komen? Wat kan ik doen als ik zie dat hij in oorlog is met zichzelf, maar vooral met de wereld?

Dan steek ik een kaarsje aan voor vrede, speciaal voor hem. Dan steek ik een kaarsje aan voor vrede, omdat ik geloof dat wat ik aandacht geef groeit.

"Helaas zijn er twee zielen in mijn borst gehuisvest en elk zal daar worstelen om de heerschappij." - Johann Wolfgang Goethe

Twee wolven

De Cherokee indianen hebben een legende die vertelt over het gevecht dat in ieder mens van binnen wordt gevoerd: dat tussen een zwarte wolf en een witte wolf. De zwarte wolf is slecht, boos, verdrietig, jaloers en arrogant, maar zit ook vol zelfmedelijden en valse trots. De witte wolf is goed, brengt liefde en hoop, is welwillend, empathisch en vrijgevig. Het verhaal eindigt met de vraag welke wolf zal winnen. Het antwoord is simpel: de wolf die je voedt.

De bedoeling is natuurlijk dat we de witte wolf voeden. Dat we de juiste keuze maken tussen of aandacht geven aan onze angsten, onze donkere gedachtes of aandacht geven aan liefde en positiviteit. Deze legende vertelt ons dat door de witte wolf te voeden, we uiteindelijk het gevoel van voldoening krijgen, het gevoel dat we er toe doen en dat we er ook wat aan kunnen doen.

“Of alles echt verloren is of niet, hangt helemaal af van of ik al dan niet verloren ben.” - Václav Havel

Dualiteit

We hopen dat altijd het goede zal overwinnen, dus wensen we liefde en licht, maar is dat eigenlijk wel mogelijk op een planeet waar voor elke eigenschap een tegenovergestelde bestaat? Daarnaast, we leven in een maatschappij die ons voorschotelt dat die tegengestelden niet samen kunnen bestaan, dat het ik tegen jou is, wij tegen hen, man tegen vrouw.

En dus witte wolf tegen zwarte wolf.

Als we steeds een van de tegenstellingen als goed of slecht blijven bestempelen, denk ik dat het gevecht tussen de twee wolven er altijd zal zijn. Want hoe hard ik ook zou willen, de zwarte wolf gaat niet weg en dat merk ik bijvoorbeeld aan mijn extreme emoties.

Ik was dan ook blij te ontdekken dat er een andere versie van het verhaal van de twee wolven bestaat wat heel anders eindigt. Op de vraag welke wolf zal winnen is het antwoord namelijk: als je ze goed voedt, winnen ze allebei.

Van dualiteit naar eenheid

De theorie hier achter is dat als we alleen de witte wolf voeden, de zwarte wolf zich ver weg verstopt, we hem met veel kracht weg duwen in de donkere kelders van ons onbewuste zelf. En een wolf in het nauw maakt rare sprongen: het vraagt om aandacht op de meest ongelegen momenten en op de meest vervelende manieren. Hij komt uit het donkerte boven als ik bijvoorbeeld het gevoel heb dat alles me tegenwerkt of als onze vriend de wereld ziet vergaan.

Voeden we ze allebei op de juiste manier dan ervaren we geen interne strijd meer. Als er van binnen geen oorlog meer is, voelen we vrede. En vrede is volgens de Cherokee de grootste missie in het leven. Een persoon die van binnen in vrede leeft met alle delen van zichzelf, heeft volgens hun namelijk alles.

"We kunnen alleen samen menselijk zijn. Alleen samen kunnen we vrij zijn." - Desmond Tutu

Accepteren van tegenstellingen

Wil ik meer vrede in mezelf, dan moet ik dus alle tegenstrijdigheden in mezelf erkennen en accepteren. De zwarte wolf even goed er laten zijn als de witte wolf. Dat betekent toegeven en erkennen dat ik alles in me heb: de liefde en de haat, het licht en het donker, mijn schaduwkanten, de delen die ik niet toesta om boven te komen. De delen waarmee ik stiekem zelf in oorlog ben, waardoor ik misschien wel in oorlog ben met mijn buurvrouw, de deur, de vluchtelingen uit vreemde landen, de mensheid en onze aarde.

Dat is moeilijk. Het is immers zoveel makkelijker om de zwarte wolf te voeren, om te klagen, te negeren wat er om me heen gebeurt en de wereld op te geven. Het is makkelijker om de problemen te ontvluchten door te verdwijnen in verslavingen, te verdrinken in drama, roddels en de televisie. Maar weglopen voor mijn eigen problemen maakt de zaken erger, niet alleen in mijn directe omgeving, maar ook op globaal vlak.

"Als je vrede sluit met jezelf, sluit je vrede met de wereld." - Maha Ghosananda

Ga maar na: als je gedrag voortkomt uit angst of paniek dan strooi je dat ook om je heen. Dan vererger je meestal een discussie of een situatie, in plaats van dat je vrede en een oplossing creëert. Reageer je zo ook op gebeurtenissen in de wereld dan vergroot je ongewild het conflict. Het lijkt niet logisch als je naar de agressors op het wereldpodium kijkt, maar door te onderzoeken waar je in je eigen leven zelf ook zo denkt, voelt en handelt en door dat positief te veranderen, help je de wereld elke keer een stukje beter te worden.

“...om van het leven te houden, om er zelfs van te houden als je er geen trek in hebt en alles wat je dierbaar was afbrokkelt..." - Ellen Bass

Wij zijn één

We zijn met elkaar verbonden op een manier die we niet zien. Kwantumfysici hebben namelijk ontdekt dat we met onze gedachten de werkelijkheid kunnen manipuleren en bijvoorbeeld het collectieve bewustzijn kunnen veranderen. Ze maten het elektromagnetische veld van mensen in meditatie of gebed en merkten dat het anderen hielp kalmeren, zelfs op afstand. Dit wordt ook wel het butterfly effect genoemd, wat betekent dat zelfs kleine, onbeduidende veranderingen grote, wereldwijde gevolgen kunnen hebben.

Wat ik in mijn eigen leven doe, heeft dus invloed op het grotere geheel. Wil ik vrede in de wereld, dan kan ik daar vandaag nog mee beginnen door het creëren van vrede in mijn relaties, in mijn dorp en in mezelf. In plaats van machteloosheid geeft het me ook nog eens een gevoel van macht. Door vrede niet meer buiten mezelf te zoeken, maar binnenin mezelf te vinden, ondanks negatieve gevoelens of moeilijke tijden, krijg ik het gevoel invloed te hebben op een betere wereld.

Optimistisch blijven in donkere tijden is niet raar, het is noodzakelijk.

We tremble with you. From across the world We hold you close Not with thoughts or prayers But the presence of the heart A commitment to witness A dedication to peace. We see you. We hold you. We will not leave your side

(Hila Ratzabi)

Ik kan niets anders dan terugkijken

Ik besluit niet te snel door te scrollen, maar te kijken naar de foto's en de verscheurde mensheid echt te zien. Huilend voel ik hun harten breken en tegelijkertijd breekt ook de mijne. Het is verwarrend maar helend om zo puur en rauw te kunnen zijn in pijn, in pijn voor mijzelf en de wereld.

Ik besluit met mijn gebroken hart contact te maken, met jou, met hen, met de man, met het donkerte en met de schaduwkanten van onze menselijkheid. Daar waar we liever niet naar willen kijken, daar waar de zwarte wolf zich verstopt houdt, daar is het waar ik mijn liefde naar toestuur, waar ik mijn wens voor vrede en eenheid aan de muur hang. Waar ik de hoop plaats dat we inzien dat die zwarte wolf er altijd zal zijn en dat we daar vrede mee mogen hebben.

Maar ik stuur ook mijn liefde naar de duizenden mensen die op de been zijn, om te laten zien dat ze het niet eens zijn met wat er gebeurt in de wereld. Want daardoor weet ik dat we langzaam beseffen dat we onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, omdat we de pijn van oorlog, het misbruiken van creatie en het uithollen van de aarde in ons eigen lichaam voelen, ook al wonen we ver weg. Het sturen van liefde naar die beweging, dat is hoe ik de witte wolf voed.

Mahatma Gandhi zei ooit: "We zullen van liefde naar liefde en vrede naar vrede gaan, totdat eindelijk alle hoeken van de wereld bedekt zijn met die vrede en liefde waarnaar de hele wereld bewust of onbewust verlangt."

Laten we beginnen met vrede en liefde in elke hoek van onszelf.

Liefs,

Daphne

Ik wil nog even twee gedichten ter contemplatie met jullie delen: It is I who must begin, van de Oekraïens dichter Vaclav Havel en We See You van Hila Ratzabi. Laat me weten wat voor inzicht ze jou brengen.